شبهات مربوط به توحید عبادی
توحید عبادی

توحید در عبادت: تنها باید خدا را پرستش کرد و غیر او شایسته عبودیت نیست.
عبادت براى کسى که کمال مطلق و مطلق کمال است.
هدف اصلى از عبادت:راه یافتن به قرب آن کمال مطلق
نتیجه‏: 1. فاصله گرفتن از هوى و هوسها 2.  روى آوردن به خودسازى و تهذیب نفس
توحید و شرک در نظر وهابیت
توحید در نظر وهّابیت   دارای دو مرتبه:1.توحید ربوبى: توحید در خالقیّت . توحید الوهى: توحید در عبادت
آنان معتقدند که توحید در خالقیّت به تنهایى کافى نیست؛ بلکه باید در پى آن، خداى یگانه را پرستید.
توحید عبادى، ویژه وهّابیان نیست و همه مسلمانان بدان معتقدند.
ویژگى وهّابیان: تعظیم پیامبران و اولیاى الهى و زیارت و توسّل و شفاعت را عبادت خلق و نوعى شرک مى‏انگارند. حال آن‌که نمى‏توان هر تعظیم و خضوعى را عبادت شمرد و از مصادیق شرک محسوب کرد.
زیارت قبور مؤمنان از نظر کتاب و سنّت
علماء اسلام به پیروى از آیات قرآن و احادیث، زیارت قبور پیامبران و صالحان را تجویز کرده و براى آن فضیلت و کرامتى قائل شده‏اند.
وهابیان، اصل زیارت قبور را (به حسب ظاهر) حرام نمى‏دانند ولى سفر براى زیارت قبور اولیاء را حرام و ممنوع اعلام مى‏دارند.
تا پایان قرن هفتم: اتفاق نظر علما در جواز (یا استحباب) سفر برای زیارت
در اوایل قرن هشتم: مخالفت «ابن تیمیه» بر اساس بیان حدیثى از ابوهریره منسوب به پیامبر (صلَّى اللّه علیه و آله و سلَّم) : او بر اساس این روایات زیارت قبر نبی را جایز نمی‌داند.

  1. «لا تُشَدُّ الرِّحالُ إِلّا إِلى ثَلاثَةِ مَساجِدَ: مَسْجِدى هذا، وَمَسْجِدِ الحَرام، وَمَسْجِدِ الأَقصى».

  2. «إِنّما یُسافِرُ إِلى ثَلاثَة مَساجِد: مَسجد الکَعْبَة، ومَسْجدى، وَمَسْجد إیلیا».

رسول‌خدا صلَّى اللّه علیه و آله و سلَّم) : زوّروا القبور فإنّها تذکّرکم الآخرة ...: قبرها را زیارت کنید، زیرا زیارت آنها، مایه یاد آورى سراى دیگر مى‏گردد. (ابن ماجه،‌‌ صحیح ابن ماجه، ج 1 ، ص 113).
قرآن و زیارت قبور
«وَ لا تُصَلِّ عَلى‏ احَدٍ مِنْهُمْ مّاتَ ابَداً وَ لا تَقُمْ عَلى‏ قَبْرِهِ انَّهُمْ‏ کَفَرُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ ماتُوا وَ هُمْ فاسِقُونَ».(توبه:84)

پیامبر هیچ گاه نباید بر جنازه منافق نماز بگزارد و نباید بر کنار قبر او بایستد.

تفسیر بیضاوى، ج 3 ،ص 77: خداى تعالى پیغمبر خود9 را از نماز بر آنها نهى کرده فرماید:

1. «وَ لا تُصَلِّ عَلى‏ أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً» اى محمد بر هیچیک از این منافقان پس از مردنش نماز نخوان، چون رسم رسول خدا9 صلی الله علیه و آلهچنان بود که بر آنها نماز میخواند و احکام سایر مسلمانان را بر ایشان جارى میکرد.

2. «وَ لا تَقُمْ عَلى‏ قَبْرِهِ» و براى دعا کردن بر سر قبرش نه ایست، این نیز بدان جهت بود که رسول خدا9چون بر شخص مرده‏اى نماز میخواند ساعتى نیز بر سر قبر آن میت می‌ایستاد و براى او دعا میکرد.

 و خداى سبحان او را از این دو کار جلوگیرى فرمود.

از این که مى‏فرماید درباره منافق این دو کار را انجام نده مفهوم آن این است که درباره غیر منافق این کار خوب و شایسته است.
مقصود از «وَ لا تَقُمْ عَلى‏ قَبْرِهِ» 

آیا مقصود تنها قیام موقع دفن است، که درباره منافق جائز نیست و درباره مؤمن لازم و شایسته مى‏باشد؟ یا مقصود اعم از موقع دفن و دیگر مواقع است؟

1. برخى از مفسران آیه را ناظر به موقع دفن دانسته‌اند.

2. برخى دیگر مانند بیضاوى و غیره  اعم از دفن و غیر دفن دانسته‌اند.«وَ لا تَقُمْ عَلى‏ قَبْرِهِ لِلدَّفْنِ اوْ لِزِیارَةٍ»

  مفاد آیه مى‏رساند که مقصود یک معنى وسیع است اعم از توقف هنگام دفن، و یا وقوف پس از آن.

در نتیجه: نهی از طلب رحمت براى منافق (نماز یا دعا یا وقوف بر قبر و غیره)

 مفهوم آیه: 1. طلب رحمت 2. وقوف بر قبر مؤمن جایز و شایسته است.

 یکى از آن اوقات، وقوف براى زیارت و خواندن قرآن براى مؤمن است، که سالها است به خاک سپرده شده است.

احادیث و زیارت قبور

پیامبر گرامىصلی الله علیه و آله به علت موقتى از زیارت قبور نهى کرده بود سپس اجازه داد که مردم به زیارت بروند.
علت نهى  1. این بود که اموات گذشته‌یآنان غالبا مشرک بودند.

2. شاید تازه مسلمانان بر سر خاک مردگان به باطل نوحه سرائى مى‏کردند و سخنان خارج از ادب اسلامى می‌گفتند.

 پس از گسترش اسلام این نهى برداشته شد.

1.«کنت نهیتکم عن زیارة القبور فزوروها فانّها تزهّد فی الدّنیا و تذکّر الآخرة»

2. پیامبر گرامىصلی الله علیه و آله، قبر مادر خود را زیارت مى‏کرد: «زار النّبىّ قبر امّه فبکى و ابکى مَن حوله ... استأذنتُ ربّى فی اَن اَزورُ قبرَها فاذنَ لی فزوروا القبورَ فإنّها تذکّرکم الموت»

3. عائشه مى‏گفت که رسول خدا زیارت قبور را آزاد اعلام کرد. «انّ رسول اللّه رخّص فی زیارة القبور»

 

4. عائشه: پیامبر کیفیت زیارت قبور را براى من تعلیم کرد.«فامرنى ربّى آتى البقیع فاستغفر لهم،قلت: کیف اقول:یا رسول اللّه؟ قال قولى: السّلام على اهل الدّیار من المؤمنین و المسلمین،یرحم اللّه المستقدمین منّا و المستأخرین و إنّا إن شاء اللّه بکم لاحقون»

زیارت قبور معصومین

بیان زیارت‌نامه‌های اهل سنت از مرقد پیامبر
مؤلف«الفقه على المذاهب الاربعه»:زیارت قبور براى پندگیرى و یاد آخرت مستحب است و روز جمعه مؤکد است.
سزاوار است زائرهنگام دیدن قبور بگوید: «السّلام علیکم دار قومٍ مؤمنین و انّا ان شاء اللَّه بکم لاحقون»
فقهای مذاهب اربعه: «سفر براى دیدار قبور مردگان، به ویژه مزار صالحان مستحب است.» حنبلیان زیارت از راه دور آمدن مباح می‌دانند.

 

در کتب اهل سنت: «روزى رسول‏اللَّه صلى الله علیه و آله در خانه عایشه تشریف داشتند که حسین علیه السلام وارد شد. پیغمبر او را در آغوش کشید و بسیار بوسید و بویید. عایشه سؤال کرد: چقدر حسین را دوست مى‏دارى؟ حضرت فرمود: مگر نمى‏دانى او پاره جگر من و ریحانه من است. سپس حضرت گریست و فرمود: جاى نیزه‏ها و شمشیرها را مى‏بوسم که بنى‏امیه بر حسینم خواهند زد. سپس ادامه داد: او را با لب تشنه مى‏کشند و شفاعت من هرگز به آن‏ها نمى‏رسد. خوشا به حال کسى که بعد از شهادت حسینم، او را زیارت کند. عایشه پرسید:اجر زائر حسین چقدر است؟ حضرت فرمود: یک حج من. عایشه تعجب کرد و این سؤال را چندین بار پرسید و هر بار رسول‏اللَّه صلى الله علیه و آله ثواب زیارت حسین را زیادتر گفت. تا این که فرمود: ثواب زیارت حسین علیه السلام برابر نود حج و نود عمره من است که در نامه عمل زائر نوشته مى‏شود.» 
زیارت قبور و مرقد پیامبر

1. عبداللَّه بن عمر روایت کرده است که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: هرکس قبر مرا زیارت کند، شفاعتم براى او واجب مى‏شود.

2. عمراز پیامبر صلی الله علیه و آله : هر کس قبر مرا یا مرا زیارت کند، شفیع او یا گواه او خواهم بود.

3. ابوهریره از پیامبر صلی الله علیه و آله : هرکس پس از وفاتم مرا زیارت کند، گویا مرا در حال حیات زیارت کرده است و هرکه مرا زیارت کند، روز قیامت شفیع یا شاهد و گواه او خواهم بود.

4. انس بن مالک از پیامبر صلی الله علیه و آله : هرکس در مدینه به خاطر خدا مرا زیارت کند، شفیع او خواهم بود.

5. ابن عباس از پیامبر صلی الله علیه و آله : هرکس مرا در حال مرگم زیارت کند، چونان کسى است که مرا در حال حیات دیدار کرده است و هرکس مرا زیارت کند تا آنجا که به قبر من برسد، روز قیامت، شاهد یا شفیع او خواهم بود.

حضرت زهراعلیها السلام به زیارت حمزه و بعد به زیارت پیامبر مى‏رفتند. حضرت امیرالمؤمنین به زیارت قبر حضرت زهرا مى‏رفتند. پیامبر خدا به زیارت قبور بقیع مى‏رفتند و در اول هر سال به زیارت شهداى احد مى‏رفتند.
لمس و بوسیدن ضریح معصومین
زائر خانه خدا پیش از طواف، «حجر اسود» را استلام مى کند و با گذاردن دست بر آن، با ابراهیم خلیل (علیه السَّلام) بیعت مى کند.
زائر خانه خدا هنگام استلام حجر می‌گوید: «أَمّانَتى أَدَّیْتُها وَمِیثاقِى تَعاهَدتُهُ، لِتَشْهَدَ لِى بِالمُوافاةِ»

اشکال: بوسیدن ضریح و قبور ائمه، در حکم سجده بر آن‌ها می‌باشد و شرک محسوب می‌شود.

جواب: 1. اعمال هر کسى در گرو نیت او مى‏باشد.

2. بوسیدن ضریح و قبور ائمه به قصد سجده بر آن‏ها نیست بلکه براى اظهار شدت و کثرت علاقه و محبت به آن‏ها است.

3. اگر اینگونه اعمال شرک و کفر مى‏بود پیامبران گذشته چنین کارهایى را انجام نمى‏دادند. مثل حضرت یعقوب و یوسف علیهما السلام.«وَ رَفَعَ أَبَوَیْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَ خَرُّوا لَهُ سُجَّداً وَ قالَ یا أَبَتِ هذا تَأْوِیلُ رُءْیایَ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَعَلَها رَبِّی حَقًّا» یوسف:100.





موضوع :